Đổi mới mô hình tổ chức, hoạt động của Hội Chữ thập đỏ tỉnh Vĩnh Phúc

Cùng với việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, tỉnh Vĩnh Phúc luôn xác định bảo đảm an sinh xã hội là một trong những nhiệm vụ quan trọng và trở thành nhiệm vụ chính trị trọng tâm của cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở. Vì vậy, giai đoạn 2016-2020 mỗi năm ngân sách tỉnh Vĩnh Phúc bố trí từ 300 – 500 tỷ đồng để thực hiện chương trình giảm nghèo. Bên cạnh đó, tỉnh thực hiện tốt công tác xã hội hóa, phối hợp với các hội, đoàn thể huy động thêm các nguồn lực, góp phần đẩy mạnh các phong trào thi đua thực hiện chương trình giảm nghèo. Mỗi năm, toàn tỉnh có hàng nghìn hộ thoát nghèo, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 4,96% (năm 2016) còn 1,51% (cuối năm 2021). Hiện, hộ nghèo khu vực thành thị tại tỉnh chiếm 0,98%, hộ nghèo khu vực nông thôn chiếm 1,72%.

Hội nghị BCH Hội Chữ thập đỏ tỉnh Vĩnh Phúc khóa XIII, nhiệm kỳ 2021-2026

Nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của tổ chức Hội Chữ thập đỏ trong công tác nhân đạo, nhất là sau khi Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 43-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam” và Chỉ thị số 18/CT-TTg ngày 09/7/2018 của Thủ tướng Chính phủ về “Nâng cao hiệu quả công tác nhân đạo và hoạt động chữ thập đỏ trong tình hình mới”. Trong những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã tập trung chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền, UB MTTQ, các tổ chức chính trị-xã hội; các ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn tỉnh quan tâm tạo điều kiện để Hội Chữ thập đỏ thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao.

Trong 5 năm qua, các cấp Hội Chữ thập đỏ trên địa bàn tỉnh đã thực hiện tốt  công tác Hội và Phong trào Chữ thập đỏ của tỉnh, thể hiện ở những chỉ tiêu đạt và vượt rất cao; các phong trào, cuộc vận động lớn do Hội Chữ thập đỏ Việt Nam phát động được triển khai tích cực, rộng khắp, hiệu quả, mang đậm dấu ấn của Hội như: Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam”, Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”, “Tháng nhân đạo”…; tổng trị giá các hoạt động của các cấp Hội Chữ thập đỏ trên địa bàn tỉnh đạt 277,81 tỷ đồng (gấp 1,39 lần so với tổng trị giá hoạt động đạt được trong nhiệm kỳ 2011-2016); hiệu quả hoạt động gấp 6,54 lần kinh phí Nhà nước cấp cho Hội; nhiều lĩnh vực hoạt động đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, góp phần quan trọng vào công tác an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo của địa phương.

Để đạt được kết quả trên, bên cạnh việc tranh thủ nhận được sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền, Hội Chữ thập đỏ các cấp trên địa bàn tỉnh đã tích cực đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động của Hội, coi đây là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, quyết định vị thế của tổ chức hội cũng như phong trào Chữ thập đỏ trên địa bàn. Các cấp Hội đã bám sát nội dung, chương trình công tác của Trung ương Hội; các Chỉ thị, Nghị quyết của Tỉnh ủy, UBND tỉnh; có nhiều giải pháp đổi mới hướng về cơ sở, đặc biệt phát huy lực lượng cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên chữ thập đỏ là lực lượng nòng cốt, là cánh tay nối dài của tổ chức Hội trong việc triển khai, thực hiện các hoạt động của Hội.

Mô hình tổ chức Hội được tập trung xây dựng đổi mới theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Cấp ủy các cấp đã quan tâm lãnh đạo công tác xây dựng, củng cố tổ chức, cán bộ hội; chỉ đạo rà soát, thống kê đánh giá tình hình tổ chức, bộ máy cán bộ Hội, hội viên, thanh thiếu niên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ, chú trọng bố trí điều chuyển cán bộ hội chủ chốt các cấp; đẩy mạnh phát triển tổ chức Hội Chữ thập đỏ bảo đảm theo quy định và Điều lệ hội; hệ thống hội được tổ chức ở 3 cấp (tỉnh, huyện, xã), mạng lưới chi hội rộng khắp ở các trường học, các cơ quan trong toàn tỉnh. Thường xuyên tạo điều kiện cho cán bộ, hội viên được bồi dưỡng, tập huấn để tạo nguồn cán bộ và nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động.

Điểm đặc biệt trong công tác đổi mới mô hình tổ chức của Hội là việc sáp nhập 02 tổ chức Hội của tỉnh là: Hội nạn nhân chất độc da cam, Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ em mồ côi vào Hội Chữ thập đỏ tỉnh theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017, Hội nghị lần thứ VI của BCH Trung ương Đảng khóa XII về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả“; các tổ chức này đều có chung đối tượng trợ giúp với Hội chữ thập đỏ do đó việc sát nhập là phù hợp. Tuy nhiên, việc sát nhập chưa đồng bộ với cấp huyện, cấp xã và vẫn chưa phù hợp với hệ thống tổ chức của Trung ương nên còn nhiều khó khăn trong chỉ đạo, điều hành và thực hiện nhiệm vụ.

Để tổ chức Hội ngày càng phát triển vững mạnh và toàn diện, Hội đặc biệt quan tâm, chú trọng phát triển tổ chức Hội Chữ thập đỏ trong trường học với mục tiêu phấn đấu 100% số trường học, cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh có tổ chức Hội Chữ thập đỏ và 100% cán bộ quản lý, các thầy cô giáo, nhân viên, người lao động trong trường học tham gia là hội viên. Bên cạnh đó, tập trung chỉ đạo phát triển các câu lạc bộ, đội, nhóm tình nguyện viên Chữ thập đỏ theo các lĩnh vực công tác Hội và Phong trào Chữ thập đỏ; Việc quản lý và tổ chức các hoạt động của hội viên, tình nguyên viên được thực hiện bằng các quy chế và có kế hoạch định hướng hoạt động cụ thể hàng năm theo Luật hoạt động Chữ thập đỏ và Điều lệ Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.

Vĩnh Phúc chủ động đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, hướng về cơ sở, gắn bó với đối tượng, nhất là địa bàn vùng đặc biệt khó khăn; quan tâm chăm sóc sức khỏe ban đầu dựa vào cộng đồng, sơ cấp cứu, trợ giúp phát triển kinh tế lâu dài cho những người nghèo, người dễ bị tổn thương trong xã hội góp phần thực hiện chương trình giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Chỉ đạo các cấp Hội cơ sở xây dựng các mô hình hoạt động mới, hiệu quả như: Mô hình “Bếp ăn tình thương”; “Chợ Chữ thập đỏ”; “Nhà Chữ thập đỏ”; “Biến ước mơ thành sự thật” hỗ trợ thiết thực các hộ gia đình khó khăn phát triển kinh tế bền vững như: đầu tư thiết bị máy móc, vật nuôi, cây trồng…, trị giá hỗ trợ của mô hình giao động từ 10-100 triệu đồng/hộ; Hiện nay, mô hình này đang được các cấp Hội tích cực triển khai hiệu quả và nhận được hưởng ứng tích cực của người dân.

Có thể khẳng định, với việc tập trung và mạnh dạn đổi mới mô hình tổ chức, phương thức hoạt động của Hội, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Vĩnh Phúc đã thực sự lớn mạnh về số lượng, trưởng thành về chất lượng; tạo được mối quan hệ chặt chẽ với các cấp, các ngành, các tổ chức trong hoạt động nhân đạo. Đồng thời xây dựng cổ vũ, động viên kịp thời và nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến tại cộng đồng. Đa dạng hóa các loại hình phát triển hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên. Nhiều thế mạnh của Hội được khẳng định, như: công tác xã hội trong hoạt động nhân đạo, vận động hiến máu tình nguyện, sơ cấp cứu, tham gia phòng ngừa ứng phó thảm họa, cứu trợ khẩn cấp…Những yếu tố nền tảng trên đây là điểm tựa vững chắc để Hội tiếp tục phát triển, tổ chức tốt hơn các hoạt động nhân đạo trong những năm tới.

Hiện nay, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cũng như Hội Chữ thập đỏ tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng đang đứng trước nhiều thách thức, đó là: Những tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường; thiên tai, dịch bệnh xảy ra thường xuyên với hậu quả ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của nhân dân là thách thức lớn đối với công tác nhân đạo; việc tham mưu hoàn thiện thể chế, chính sách phù hợp với hoạt động của Hội trong tình hình mới, đặc biệt về cơ cấu tổ chức, nhân lực, cơ chế tài chính, chính sách nhân đạo; quản lý nhà nước đối với hoạt động nhân đạo, từ thiện còn bất cập. Việc vượt qua những thách thức lớn này đòi hỏi Hội phải đổi mới toàn diện cả về mô hình tổ chức và nội dung, phương thức hoạt động, đáp ứng được nhu cầu tình hình mới.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nhân đạo và phát huy hơn nữa vai trò của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, các cấp Hội Chữ thập đỏ trên địa bàn tỉnh cần đổi mới về mô hình tổ chức và hoạt động của Hội Chữ thập đỏ trong thời gian tới như sau:

Một là, cần tập trung xây dựng tổ chức hội bảo đảm tinh gọn, hiệu quả, đủ khả năng thực hiện đầy đủ các hoạt động theo Luật hoạt động chữ thập đỏ. Thực hiện sát nhập bằng việc chuyển chức năng nhiệm vụ của các tổ chức cùng đối tượng hỗ trợ về Hội mang tính đồng bộ ở cả 4 cấp để tạo thuận lợi trong quản lý, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Quan tâm củng cố và phát triển tổ chức Hội ở cơ sở, trong cơ quan, trường học, doanh nghiệp; nhân rộng các mô hình hiệu quả; chú trọng nâng cao tính chuyên nghiệp của cán bộ Hội; phát triển và sử dụng hiệu quả lực lượng hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên chữ thập đỏ.

Hai là, chủ động tham mưu cấp ủy đảng, chính quyền chủ trương, biện pháp triển khai các hoạt động xã hội nhân đạo, thể hiện rõ vai trò nòng cốt về vông tác nhân đạo là của tổ chức Hội Chữ thập đỏ. Xác định hướng phát triển các hoạt động của Hội mang tính độc lập, riêng biệt so với các tổ chức đoàn thể khác về công tác nhân đạo đó là: hoạt động vận động hiến máu, hiến mô tạng nhân đạo, chăm sóc sức khỏe dựa vào cộng đồng, sơ cấp cứu, phòng ngừa, ứng phó thảm họa và xây dựng cộng đồng an toàn.

Ba là, tiếp tục đổi mới hoạt động Hội theo hướng dựa vào cộng đồng, gắn bó với người dân, thực chất, hiệu quả nắm chắc đối tượng khó khăn và ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng và cập nhật thường xuyên ngân hàng “địa chỉ nhân đạo”; phối hợp chặt chẽ với các ngành, đoàn thể, đặc biệt là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên thực hiện hiệu quả Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”, cùng các cấp ủy đảng, chính quyền định hướng và tổ chức các hoạt động nhân đạo đúng mục đích, đối tượng, theo hướng phát triển bền vững, với sự nêu gương của người đứng đầu cơ quan, tổ chức.

Trần Phú Phương

Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh Vĩnh Phúc