GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG NHÂN ĐẠO ĐIỆN TỬ (iNHANDAO) (địa chỉ website: nhandao.itrithuc.vn)

I. BỐI CẢNH RA ĐỜI HỆ THỐNG iNHANDAO

Việt Nam đã đạt thành tựu to lớn cho xóa đói giảm nghèo trong 2 thập kỷ qua, năm 2018 với mức giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân cả nước giảm còn khoảng 5,35%, giảm 1,35% so với cuối năm 2017. Tuy nhiên, cùng với hậu quả nặng nề của chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh, ảnh hưởng mặt trái của kinh tế thị trường làm gia tăng khoảng cách giàu nghèo, ảnh hưởng tiêu cực của quá trình đô thị hóa, tai nạn giao thông, tình trạng di cư, số người cần trợ giúp ngày càng gia tăng.

Hội Chữ thập đỏ Việt Nam là tổ chức xã hội đóng vai trò nòng cốt, cầu nối, điều phối trong các hoạt động nhân đạo trên phạm vi toàn quốc. Trong 07 lĩnh vực hoạt động được quy định trong Luật hoạt động Chữ thập đỏ, giá trị hoạt động công tác xã hội chiếm hơn 50%[1].  Các phong trào, cuộc vận động nhân đạo do Hội khởi xướng và triển khai trên quy mô toàn quốc, tiêu biểu như: Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam, Dự án “Ngân hàng bò” và Chương trình “Ngân hàng bò – Chung sức cùng đồng bào các huyện nghèo, xã biên giới xây dựng nông thôn mới”, Dự án “Giúp đỡ nạn nhân chất da cam các tỉnh khu vực Tây Nguyên và Tây Ninh”… đã hỗ trợ cho hàng chục triệu lượt người. Đặc biệt, Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo” do Hội khởi xướng từ năm 2008  đến nay đã trợ giúp được 2,3 triệu địa chỉ với tổng giá trị trợ giúp đạt gần 4.000 tỷ đồng, trong đó có 42% địa chỉ do Hội hỗ trợ, 58% địa chỉ do Hội vận động các tổ chức, cá nhân, đoàn thể khác hỗ trợ, thông qua các hình thức hỗ trợ: tiền mặt, gạo, học bổng, vốn sản xuất, chăn nuôi, dạy nghề miễn phí, xây nhà Chữ thập đỏ, hỗ trợ, hướng dẫn phục hồi chức năng tại nhà và trợ giúp các phương tiện đi lại, sinh hoạt, sổ tiết kiệm, hỗ trợ kinh phí khám chữa bệnh, xe lăn, xe lắc…

Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, việc tổ chức thực hiện các hoạt động công tác xã hội nhân đạo của Hội còn tồn tại những hạn chế nhất định: Dữ liệu về đối tượng hưởng lợi và hồ sơ trợ giúp được các cấp Hội xây dựng và quản lý theo hệ thống mẫu biểu bằng bản in, lưu trữ tại cấp xã và lưu chuyển một chiều, khép kín trong hệ thống Hội, không có sự tương tác mở với cộng đồng do đó nội dung, phương thức trợ giúp đối tượng chưa đa dạng, giá trị chưa cao; công tác vận động nguồn lực còn khó khăn; công tác kiểm tra, đánh giá định kỳ, thực hiện chế độ thông tin báo cáo chưa thường xuyên; các biểu mẫu, quy trình còn rườm rà, phức tạp. Bên cạnh đó, người dân Việt Nam vốn có truyền thống tương thân, tương ái “lá lành đùm lá rách”, sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn, nhưng lại chưa có thông tin đầy đủ để tiếp cận các hoàn cảnh khó khăn và cũng chưa có nhiều kênh để thực hiện hoạt động trợ giúp một cách chủ động, thuận tiện và phù hợp.

Rõ ràng, quy mô hoạt động ngày càng rộng, số lượng địa chỉ cần trợ giúp càng tăng đặt ra yêu cầu về đổi mới phương thức kết nối thông tin giữa địa chỉ nhân đạo với nhà tài trợ; phân bổ hợp lý và minh bạch các nguồn hỗ trợ đến đối tượng cần trợ giúp theo đúng nhu cầu; cung cấp thông tin chính xác, kịp thời về kết quả trợ giúp đến nhà tài trợ từ đó nâng cao uy tín, tính minh bạch và tính giải trình trong các hoạt động nhân đạo của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Sự phát triển mạnh mẽ của kỷ nguyên công nghệ số 4.0 đặt ra cho Hội thách thức và cơ hội trong việc tiếp cận và ứng dụng công nghệ thông tin nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới về phương thức quản lý, điều phối, cầu nối trong hoạt động trợ giúp nhân đạo.

Với thực trạng, cơ hội và yêu cầu thực tế trên, nhu cầu xây dựng cơ sở dữ liệu địa chỉ nhân đạo điện tử và ứng dụng điện tử đa nền tảng hỗ trợ công tác điều phối, kết nối các hoạt động trợ giúp nhân đạo là hết sức cần thiết.

II. CĂN CỨ XÂY DỰNG HỆ THỐNG iNHANDAO

1. Chỉ thị số 18/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 09/7/2018 về “Nâng cao hiệu quả công tác nhân đạo và hoạt động Chữ thập đỏ trong tình hình mới” chỉ rõ Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cần “Tiếp tục đổi mới hoạt động Hội theo hướng dựa vào cộng đồng, gắn bó với người dân, thực chất, hiệu quả nắm chắc đối tượng khó khăn và ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng và cập nhật thường xuyên ngân hàng “địa chỉ nhân đạo”.

2. Tháng 01/2019, Ban Chấp hành Trung ương Hội ban hành Kết luận về việc đẩy mạnh Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo” đặt chỉ tiêu hoàn thành xây dựng “ngân hàng địa chỉ nhân đạo điện tử” và đảm bảo ít nhất 75% số địa chỉ được đưa lên ngân hàng điện tử, được thường xuyên rà soát, cập nhật nhu cầu và kết quả trợ giúp.

3. Ngày 18/05/2017, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 677/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Phát triển hệ tri thức Việt số hóa”. Tháng 02/2019, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam chỉ đạo Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và các đơn vị tham gia Đề án phát triển Đề án thành phần iNHANDAO nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động nhân đạo trong Đề án chung.

III. HỆ THỐNG iNHANDAO LÀ GÌ?

Hệ thống iNHANDAO (tại địa chỉ nhandao.itrithuc.vn) được xây dựngdựa trên nền tảng công nghệ, kết nối kho dữ liệu trên nền tảng ITRITHUC. Trong giai đoạn 1, Hệ thống triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu địa chỉ nhân đạo nhằm cung cấp cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp những thông tin đầy đủ và chính xác về các trường hợp cần trợ giúp; đảm bảo việc trợ giúp đúng đối tượng, đúng nhu cầu, thuận tiện minh bạch, rõ ràng; tạo sự thay đổi lớn về cách làm, mức độ ảnh hưởng tới xã hội. Trong giai đoạn tiếp theo, Hệ thống sẽ được nâng cấp, hoàn chỉnh, tăng tính tiện ích để đa dạng hóa các hoạt động nhân đạo, giúp cho các tổ chức, cá nhân đều có thể kết nối tham gia trong lĩnh vực trợ giúp nhân đạo.

Hệ thống iNHANDAO nằm trong khuôn khổ Đề án “Phát triển hệ tri thức Việt số hóa” của Chính phủ và đồng bộ với các hợp phần chung trong khuôn khổ Đề án do Hội Chữ thập đỏ Việt Nam phối hợp với Tổng công ty Bưu điện Việt Nam và FPT. Hệ thống được xây dựng trong phạm vi lĩnh vực hoạt động và tuân thủ các nguyên tắc hoạt động của Hội Chữ thập đỏ; đồng thời có tính bao quát, phổ biến trong cộng đồng, dễ sử dụng, tiếp cận dễ dàng và thuận tiện.

IV. MỤC ĐÍCH – Ý NGHĨA CỦA HỆ THỐNG iNHANDAO

1. Mục đích: Hệ thống được thiết lập để tổng hợp, kết nối, vận hành, theo dõi, giám sát các hoạt động nhân đạo trên phạm vi cả nước.

Trong giai đoạn 1:

– Dữ liệu về các địa chỉ nhân đạo tại Việt Nam được đưa lên bản đồ dữ liệu quốc gia và được cập nhật thường xuyên.

– Xây dựng được ứng dụng điện tử nhằm hỗ trợ việc triển khai các hoạt động trợ giúp nhân đạo từ bước cung cấp thông tin đầy đủ, minh bạch về hoàn cảnh khó khăn để cá nhân/đơn vị thực hiện trợ giúp trực tiếp hoặc đăng ký trợ giúp thông qua hệ thống Hội Chữ thập đỏ; cho đến khi bàn giao khoản hỗ trợ đến tận tay người hưởng lợi với sự xác nhận đầy đủ từ các bên.

– Nguồn lực trợ giúp nhân đạo được huy động, phân bổ hợp lý và minh bạch đến các đối tượng cần trợ giúp theo đúng nhu cầu.

– Công tác giám sát, đánh giá và báo cáo kết quả hoạt động trợ giúp nhân đạo tới Chính phủ, Nhà tài trợ và các bên liên quan của Hội Chữ thập đỏ đảm bảo tiến độ và chất lượng theo yêu cầu.

– Hình ảnh và các hoạt động trợ giúp nhân đạo do Hội Chữ thập đỏ điều phối được tăng cường quảng bá, truyền thông, tạo hiệu ứng xã hội mạnh mẽ.

2. Ý nghĩa:

– Đối với Hội Chữ thập đỏ: Hệ thống iNHANDAO vận hành sẽ thay đổi căn bản phương thức triển khai Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo” theo hướng dựa vào cộng đồng, thực chất; tăng hiệu quả, chất lượng, giá trị trợ giúp nhân đạo, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động trợ giúp nhân đạo của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam thông qua hệ thống bản đồ số và các ứng dụng điện tử.  

Việc ra đời và vận hành Hệ thống iNHANDAO là cơ hội để đánh giá năng lực về phương thức quản lý, điều phối, vai trò cầu nối trong hoạt động trợ giúp nhân đạo của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, đồng thời cũng đặt ra thách thức đòi hỏi các cấp Hội phải luôn đổi mới, tìm  tòi để nâng cao vị thế với xã hội và với Phong trào Chữ thập đỏ quốc tế.

– Đối với cộng đồng,hệ thống iNHANDAO là công cụ hữu ích liên kết các tổ chức, cá nhân tham gia trong lĩnh vực trợ giúp nhân đạo; hỗ trợ cộng đồng thực hiện hoạt động từ thiện, nhân đạo đúng người, đúng nhu cầu; giúp hạn chế các mặt tiêu cực trong hoạt động trợ giúp nhân đạo tự phát.

V. HỆ THỐNG iNHANDAO VẬN HÀNH NHƯ THẾ NÀO?

– Bước 1: Khảo sát, tiếp nhận địa chỉ nhân đạo do Hội Chữ thập đỏ và cộng đồng cung cấp (bao gồm các địa chỉ cá nhân và tập thể);

– Bước 2: Hội Chữ thập đỏ xử lý thông tin, xác nhận địa chỉ nhân đạo cần trợ giúp;

– Bước 3: Đưa địa chỉ nhân đạo đã được xử lý, xác nhận lên hệ thống iNHANDAO;

– Bước 4: Tập thể, cá nhân, nhà tài trợ cập nhật trên hệ thống và đăng ký trợ giúp theo nhu cầu của đối tượng cần được trợ giúp;

– Bước 5: Thực hiện trợ giúp và giám sát của Hội Chữ thập đỏ;

– Bước 6: Hội Chữ thập đỏ xác nhận trợ giúp hoàn thành.

VI. HỆ THỐNG iNHANDAO ĐƯỢC XÂY DỰNG NHƯ THẾ NÀO?

– Giai đoạn 1 (tháng 4 – tháng 9/2019): Thu thập, đồng bộ dữ liệu địa chỉ nhân đạo do Hội hiện đang quản lý; xác định vị trí địa chỉ nhân đạo trên bản đồ số quốc gia; xây dựng ứng dụng kết nối, điều phối trợ giúp nhân đạo trên website; xây dựng bộ nhận diện thương hiệu cho hệ thống; truyền thông và vận động cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên Chữ thập đỏ và các đối tác của Hội xây dựng mạng lưới người dùng (user) Chữ thập đỏ trên hệ thống. Từ khi triển khai, các cấp Hội Chữ thập đỏ 63 tỉnh, thành đã khảo sát được gần 60.000 địa chỉ nhân đạo; phối hợp với Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam và FPT xử lý và cập nhật lên hệ thống iNHANDAO 17.000 địa chỉ.

– Giai đoạn 2 (từ tháng 10/2019): Hệ thống đã nhận được sự quan tâm và cam kết tham gia của nhiều cơ quan, đơn vị, trong đó nổi bật là Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội (MB);Hướng dẫn các cấp Hội sử dụng, vận hành và tương tác theo quy trình của hệ thống; truyền thông rộng rãi trong cộng đồng về hệ thống nhằm tăng lượng tương tác và nguồn lực trợ giúp nhân đạo; phát triển ứng dụng kết nối, điều phối trợ giúp nhân đạo trên điện thoại di động và hoàn thiện các chức năng của hệ thống.

– Trong giai đoạn tiếp theo, Hệ thống sẽ được nâng cấp, hoàn chỉnh, tăng tính tiện ích để đa dạng hóa các hoạt động nhân đạo, giúp cho các tổ chức, cá nhân đều có thể kết nối tham gia trong lĩnh vực trợ giúp nhân đạo.

Hệ thống iNHANDAO ra mắt ngày 01/10/2019.

[1] Trong 9.563 tỷ đồng tổng trị giá hoạt động toàn Hội 5 năm Nhiệm kỳ Đại hội IX (2012 – 2017), giá trị hoạt động công tác xã hội nhân đạo đạt 56%, trợ giúp trên 36 triệu lượt người nghèo, gia đình chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn (trung bình hơn 7 triệu lượt người /năm).